Zwolle

Tags

ambtenaren Amsterdam burgerparticipatie collectieve intelligentie democratische vernieuwing dialoog eigenaarschap gebiedsatelier gebiedsontwikkeling gemeenteraad gemeenteraadsverkiezingen grondbeleid koekoeksklokparticipatie leiderschap lichtheid lokale democratie lokale initiatieven maatschappelijke gebiedsontwikkeling menselijke maat omgevingsvisie omgevingswet organische gebiedsontwikkeling organisch ontwikkelen participatie participatiesamenleving publiek domein publieke zaak regio Rotterdam samen stad maken schurende verhalen sociaal kapitaal stadmakers stadsontwikkeling systeemwereld technocratie tijdelijkheid Utrecht Utrechtse Ruimtemakers vastgoed waardecreatie wijkaanpak wijkcoöperatie wonen Zwolle
 

Zet eens een schaftkeet neer in plaats van een plan te maken

Het is op dit moment een van lastigste vragen in de wereld van stads- en gebiedsontwikkeling: welke ruimte blijft er voor een meer organische (dingen laten ontstaan, ruimte voor experiment, geleidelijke groei) en maatschappelijke (bottom up, democratisch proces, maatschappelijk waarden centraal, baten ten gunste van de gemeenschap) aanpak nu de druk zo groot is om snel en grootschalig te bouwen. De planningsmachine draait op een hechte band tussen overheid en ontwikkelaars/bouwers en drukt die alternatieve benaderingen naar de marge.
Tijd om te onderzoeken of het echt niet anders kan en hoe dan. Vorige week kreeg ik die kans op twee plekken. Ik mocht meedenken over de gebiedsstrategie voor de Tippe, de volgende bouwfase van VINEX-wijk Stadshage in Zwolle en ging twee dagen later met 25 Utrechtse ambtenaren op bezoek in de nieuwbouwwijk Oostwold in Almere.

Voor de Tippe gingen we op zoek naar een nieuwe mix van programmatisch en organisch  ontwikkelen en in Oosterwold zagen we wat het betekent om de ontwikkelketen radicaal om te draaien. Pionierende zelfbouwers ontwikkelen zelf (uiteindelijk 15000) woningen en een nieuwe gemeenschap inclusief aanleg van wegen, stadslandbouw, energievoorziening, waterbeheer, een afvalstoffensysteem en gemeenschapsvoorzieningen. Wat valt uit beide praktijken te leren? (meer…)

29 maart 2018
0 reacties
, , , , , ,
 

“Van buiten naar binnen werken, allemaal leuk en aardig, maar waar blijft dan ons beleid?”

Afgelopen voorjaar schreef ik een verhaal over hoe je als gemeente via een gebiedsgerichte aanpak dichter op de samenleving je werk organiseert. Dat was op basis van ervaringen in Zaanstad en Zwolle. Ik ben in beide steden met dit thema verder gegaan en heb daarbij meegedacht over de vraag hoe je de wereld van stedelijke opgaven beter verbindt met de wereld van samen optrekken met de buurt. Of zoals we dat als titel aan een werksessie in Zaanstad meegaven: ’van buiten naar binnen werken, allemaal leuk en aardig,  maar waar blijft dan ons beleid?’ Die vraag komt voort uit de dagelijkse schuring tussen wensen van de buurt met verdichtingsopgaven, evenementenbeleid, parkeerbeleid, verkeersafwikkeling, binnenstadbeleid, vastgoedbeleid enzovoorts.
Een belangrijk issue, niet alleen omdat dat een ingewikkelde puzzel is maar ook omdat het een van de grote blokkades is voor een goede verstandhouding tussen burger en lokaal bestuur: vele pogingen van de gemeente om participatie te verbeteren maar de burger ervaart dat als het echt spannend wordt onder noemers als ’stedelijke opgave’, ‘strategisch beleid’ of ‘programmatische aanpak’ er ineens andere spelregels gelden en je inbreng er even minder toe doet. Ik heb in Zwolle, Zaanstad en andere steden vier sleutels gevonden om daar verstandig mee om te gaan en ik wil ze hier graag delen. (meer…)

7 december 2017
1 reacties
, , , , , ,
 

De smaak van de leefwereld te pakken

Afgelopen week mocht ik twee workshops leiden over de vraag hoe je dicht op wijken en buurten kunt en moet samenwerken vanuit verschillende delen van het gemeentelijke apparaat. In Zwolle ging het over de brug tussen wijkmanagement, stadsbeheer en ruimtelijk beleid bij gebiedsgericht werken. En in Zaanstad over wat je bij de invoering van de omgevingswet kunt leren van het actieplan Poelenburg gemaakt door mensen uit de sociale/maatschappelijke hoek in samenspraak met de buurt. Het waren twee heel verschillende gesprekken waar voor een deel vergelijkbare conclusies uitrolden en deels conclusies waarvan ik achteraf denk: daar zouden ze wat van elkaar kunnen leren en ook waard om met anderen te delen. Tijd voor een blogje. (meer…)

7 april 2017
1 reacties
, , , , , , , , , , , , ,
 

De rijke oogst van organisch ontwikkelen met de stad

Afgelopen dinsdagavond kwamen 100 mensen uit Kampen en uit de regio naar het oude stationsgebouw aan de kamperlijn. Dat is sinds een half jaar weer in gebruik als gebiedsatelier voor het omliggende gebied, Bolwerk Buitenwacht. Er werd samen gegeten, de balans van die eerste maanden werd opgemaakt en daarover werd doorgepraat. Het was een bijzondere avond.
Ik begeleid dit gebiedsproces in opdracht van Zwolle Kampen Netwerkstad (ZKN) en we hebben er voor gekozen om deze toplocatie voor stad en regio vanuit het principe van organisch ontwikkelen aan te pakken. Dat is al uniek omdat dat meestal wordt gedaan voor rauwe gebieden aan de randen van de stad waar wel wat mag worden geëxperimenteerd met een nieuwe aanpak. Maar hier hebben we het over de toegangspoort en etalage van de stad, met zicht op de Hanzestad aan de overkant van de IJssel, volgens velen het mooiste uitzicht van Nederland. En het is ook nog de plek waar vele (spoor-, water-, fiets-, auto-)wegen in het nationaal landschap IJsseldelta samenkomen. Een bijzondere plek met nog veel ruimte die wel een flinke opknapbeurt en impuls kan gebruiken.

Minstens zo bijzonder is dat we het oppakken met de lokale gemeenschap. Want ook dat kom je bij organische gebiedsprocessen zelden tegen. Die zijn meestal een zaak van overheden of een samenspel tussen enkele lokale initiatiefnemers en de gemeente. Organisch heeft hier dus ook betrekking op de sociale kant van de stad: welke betekenis heeft de ontwikkeling van dit gebied voor de gemeenschap?
De oogst van dit eerste half jaar vind ik indrukwekkend en leerzaam. Wat zijn voor mij de meest bijzondere lessen?

(meer…)

30 oktober 2014
0 reacties
, , , , , , , ,
 

Systemen zacht en vloeibaar maken, hoe doe je dat?

Sinds enige maanden hangt er in het stadskantoor van Zwolle een groot bord met 7 principes van lichte sturing die ik daar heb geïntroduceerd. Die gaan onder meer over meebewegen met de stad, sturen via kleine ingrepen met grote uitstraling, dansen door de schalen en werken aan veerkracht. Het bord hangt achter een vergadertafel (zie de foto hiernaast) waaraan regelmatig wordt gesproken over de aanpak van de stad. Ambtenaren komen zo spelenderwijze met die principes in aanraking. Burgemeester en wethouders hebben ieder ook onderwerpen aangedragen waarop ze die principes los willen laten.  Onder dit ‘moodboard’ is er bijvoorbeeld al een bijeenkomst geweest over de herziening van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), een onderwerp dat de burgemeester aandroeg.

Ik noem bewust dit voorbeeld omdat zo’n APV voor veel mensen die zich met verandering en transitie bezig houden staat voor de ‘oude’ systeemwereld waartegen met zich afzet. Want of het nu om zorgtransities,  energietransities, organische stadsontwikkeling of de doe-democratie gaat, altijd zijn er die vermaledijde door angst en behoudzucht gedreven regels en regelhandhavers  die belemmerend werken voor omslag of kanteling. Wat valt daar nu aan te doen? (meer…)

1 oktober 2013
3 reacties
, , , , ,
 

lichte regie, hoe doe je dat?

Het afgelopen half  jaar heb ik in de gemeente Zwolle de afdeling maatschappelijke ontwikkeling (MO) ondersteund bij het vinden van een nieuwe regierol. Zeker in tijden van bezuinigen, decentraliseren van rijkstaken en inzet op eigen kracht van burgers is herbezinning op ieders rol en  de onderlinge relaties aan de orde. Als overheid moet je schakelen tussen het scherp op de huid zitten van maatschappelijke en semi-publieke organisaties (zijn ze de subsidie waard, voeren ze wettelijke taken goed uit?) en een houding als netwerkpartner die de ander vertrouwen en ondersteuning geeft.  Hoe zorg je dat dat geen spagaat wordt? Lichte regie is een antwoord.

(meer…)

5 februari 2013
0 reacties
, , , , , , , ,