Fotorecensieblog Frans Soeterbroek
Ik ben een groot liefhebber van fotografie, heb inmiddels een behoorlijke fotoboekenverzameling opgebouwd en volg alles (nou ja,alles?) op het gebied van fotokunst, documentaire fotografie en vernacular (alledaagse) fotografie. Aan de fotovakschool heb ik in 2009 de studie fotorecensent voltooid en dit fotoblog is een manier om daar wat mee te doen. Ik beschrijf wat me inspireert, verwondert en vrolijk maakt. En af en toe laat ik wat van mijn eigen werk zien. Reacties welkom. Nieuwe berichten op het fotoblog kondig ik aan op mijn twitteraccount ‘ruimtemaker’. ik nodig je uit me daar te volgen: Twitter.
-Frans Soeterbroek [email protected]
Tags
deconstructivistische fotografie documentaire documentaire fotografie duurzame stad fiets Foam fotodok fotoicoon foto op muziek geluk gelukkige stad gesamtkunstwerk groen groepsportretten interpretatieruimte islam Joop Reijngoud Kadaffi laatste avondmaal lewis hine Linda Malherbe men at lunch montgomery napalmmeisje new york nick ut Oekraïne omar mukhtar paris hilton politiek opportunisme Rafal Milach Rotterdam slow journalism sociaal kapitaal sociale fotografie spelen met betekenis Sputnik sublieme schoonheid systemen ti kim phuc verhalen vloeibare systemen Wit-Rusland wolkenkrabbers ZwolleOver de spontane stad en het wilde wonen
Twee maanden geleden mocht ik in discussie met architect Carel Weeber. Het thema was participatie. Carel was hiervoor gevraagd omdat hij met zijn pleidooi voor het wilde wonen een pleitbezorger is voor mensen die hun eigen woning, straat en stad maken. Hij was al een tijd uit Nederland weg en reageerde spontaan op wat hij hoorde over de sloopplannen van de gemeente Rotterdam en de vluchtentelingencrisis. Schandalig vond hij het idee van die sloop, maar als dat toch niet was te stoppen geef die grond dan aan de vluchtelingen om hun eigen stad te maken.
Ik moest daar weer aan denken toen ik zaterdag op de fototentoonstelling van Henk Wildschut ‘Calais, from jungle to city’ in museum FOAM was. De fotograaf kwam zelf iets over zijn project vertellen. Hij had ruim een jaar met tussenpozen gefotografeerd hoe er in de duinen een nieuwe stad ontstond en wilde nu eens niet de ellende laten zien maar de veerkracht van mensen en de kunst van het stadmaken. (meer…)
31 mei 2016
0 reacties
carel weeber, henk wildschut, ontwerpers, spontane stad, wilde wonen, zelfbouw
Spelen met propaganda in de fotografie
Vorige week was ik in Utrecht bij het nieuwe onderkomen van Fotodok, centrum voor documentaire fotografie. De openingstentoonstelling laat het werk zien van het Oost-Europese fotocollectief Sputnik met prachtige fotografie uit onder meer Oekraine en Wit Rusland. Merel Bem schreef daar deze recensie over in de Volkskrant. Vooral de serie portretten van de actievoersters van Femen in hun eigen huis in Oekraïne gefotografeerd door Agnieszka Rayss is van grote schoonheid. Verstilde en dromerige beelden als contrast met de actiebeelden die we van hen uit de media kennen. En hoewel de foto’s gemaakt zijn voor de recente omwenteling in hun land, lijkt het alsof de vrouwen even thuis tot bezinning moeten komen om zich in te stellen op de nieuwe situatie. Inmiddels staan ze alweer op de barricaden en zetten hun ‘sextremisme’ in tegen de invloed van Poetin in Oekraïne.
Een andere fraaie serie is ’the winners’ van Rafal Milach. Het is een kritische blik op hoe competities als propagandamiddel worden gebruikt in dictatuur Wit-Rusland. Ik sprak de fotograaf die zelf aanwezig was. Hij vertelde tot mijn verrassing dat deze serie was gemaakt met een pasje en aanbeveling van de KGB op zak. Hoe zit dat?
14 maart 2014
0 reacties
Agnieszka Rayss, fotodok, Oekraïne, rafal milach, sputnik, Wit-Rusland
Mandela en de straatnamencommissies
Wie een goed beeld wil krijgen van hoe Nederland de afgelopen decennia om is gegaan met de herwaardering van Mandela van terrorist (tot in de 80-er jaren nog het stempel in conservatieve kringen) tot held zou de notulen van gemeenteraden en straatnamencommissies eens moeten uitspitten. Want daar werd de strijd om erkenning op straatniveau gestreden. Dat uitzoekwerk heeft Jan Dirk van der Broek al voor ons gedaan. Samen met fotografe Stafanie Gratz heeft hij in het recent verschenen boek ‘after Mandela’ vastgelegd hoe Nederland om is gegaan met vernoemingen naar Mandela toen hij nog leefde. Niet alleen straten, paden, rotondes, plantsoenen en bruggen passeren de revue maar ook scholen, kinderen, een rondvaartboot, een boom, een dekkat, een vergaderzaal, een chrysant en een zitbank!
10 december 2013
0 reacties
dorpspolitiek, mandela, straatnamencommissies
Het geluk van stadsbewoners in 101 portretten
Vorige week kreeg ik van Els Desmet, een voor mij nog onbekende sociaal geograaf uit Rotterdam, een uitnodiging voor de opening van een foto-expositie en boekpresentatie van het fotoproject ‘Rotterdam noorderlingen’. Dat boek bevat 101 groepsportretten van de bewoners van het Oude Noorden, Agniesebuurt en Provenierswijk. Het is een project van het Belvedère-verhalenhuis, waar ik tot mijn schande ook nog niet bekend mee was.
Els was bij het schrijven van een verhaal voor dat fotoboek geïnspireerd door mijn essay over lichte sturing van de stad en ze vroeg me daarom bij die gelegenheid aanwezig te zijn. Vereerd door deze waardering, maar zeker ook als liefhebber van fotografie en als speler met serendipiteit (omarm het toeval!) kon ik natuurlijk geen nee tegen zo’n onverwachte uitnodiging zeggen en ben er gisteren bij geweest. Een mooie aanleiding voor het schrijven van een blogpost over buurten, groepen en groepsportretten. En het is voor het eerst sinds ik twee aparte bloggen schrijf over mijn werk en over fotografie dat beiden samen vallen.
28 maart 2013
0 reacties
geluk, groepen, noorderlingen, Rotterdam, serendipiteit, stadsbewoner, verhalen, wijken
Spelen met de betekenis van foto-iconen
Gisteravond zag ik op TV een interview met Martijn Kleppe over zijn promotieonderzoek naar het gebruik van iconische foto’s in de media. Vandaag ook een uitgebreid artikel daarover in de Volkskrant. Kleppe is vooral geïnteresseerd in wat een foto tot een icoon maakt en hoe fotoredacteuren (een beetje lui) blijven pakken naar dezelfde beelden.
Ik zag ook de foto van het napalmmeisje in Vietnam voorbij komen op TV en bedacht me dat je pas een echt fotoicoon bent als je ten prooi valt aan wat ik deconstructivistische fotokunst noem: fotografen, kunstenaars en critici gaan die foto ontleden, spelen provocatief met de verhalen rond zo’n foto, stellen onze waarneming ter discussie en voegen er nieuwe betekenislagen aan toe. Het napalmmeisje is daar een sterk voorbeeld van. Kijk nog eens naar de foto hiernaast. Ik durf te wedden dat de lezer die ‘m alleen uit de ooghoek zag denkt dat het de foto van het napalmmeisje is. En daar begint dus het spel met onze waarneming en betekenisgeving. (meer…)
27 februari 2013
0 reacties
het ontrafelen van een iconische foto
Afgelopen vrijdag zag ik op het documentairefestival IDFA de Ierse documentaire ‘men at lunch’ waarin de iconische foto uit 1932 van mannen die hoog in de lucht op een stalen balk zitten te lunchen wordt ontleed. Kun je een boeiende film maken over een enkele foto? Ja dus. Het is een heel fraaie documentaire voor wie van documentaire fotografie en van de sociale geschiedenis van de stad houdt. (meer…)
27 november 2012
0 reacties
Een fotografisch afscheid voor Kaddafi
Een van mijn favoriete nieuwsfoto’s is de foto links. We zien kolonel Kaddafi/Kadhafi/Gaddafi/…. (gekmakende naam voor journalisten, hier een link naar 112 spellingsvarianten) in juni 2009 op staatbezoek bij Sylvio Berlusconi. Een politiek omstreden bezoek omdat Kaddafi de uitnodiging dankte aan het feit dat hij in ruil voor miljarden euro’s de stroom vluchtelingen van Libië naar Lampedusa tot staan zou brengen. In het midden staat een van de 300 vrouwelijke lijfwachten die Kaddafi (ongetwijfeld tot plezier van zijn gastheer) die dag vergezelden. Maar het beeld is vooral interessant door de foto in de foto. Kijk even goed naar wat Kaddafi op zijn rechterborst (voor de kijker links) heeft gespeld. (meer…)
22 augustus 2011
0 reacties
De nieuwe sociale fotografie: speels en activistisch
Vorige maand was ik op het jaarlijkse fotofestival in Arles. Daar heb ik met veel plezier kennis gemaakt met twee helden van wat ik maar voor het gemak de nieuwe sociale fotografie noem: de Fransman JR en de de Braziliaan Vic Munoz. (meer…)
17 augustus 2011
0 reacties
Luisteren naar de foto’s van Burtynsky
Afgelopen zondagavond was ik in Muziekgebouw aan ’t IJ bij de premiere van de voorstelling Wrench ‘een choreografie van muziek en fotografie’ uitgevoerd door het experimentele muziekgezelschap Hexnut. Artistiek en zakelijk leider Ned Mcgowan zag een aantal jaren geleden de ‘manufactured landscapes’ van de Canadese fotograaf Edward Burtynsky en wist gelijk dat hij daar muziek bij/van wilde maken. Bij de opening van de Burtynsky-tentoonstelling in Huis Marseille in 2009 heeft Mcgowan hem aangesproken en toestemming gekregen om de foto’s te gebruiken. Nu was het zover en het werkte de beoogde wisselwerking tussen muziek en foto’s. (meer…)
24 mei 2011
0 reacties
Spelen met de wetten van de fotojournalistiek
Vorige week was ik in Foam om de tentoonstelling ‘antiphotojournalism’ te bezoeken. Die titel is ontleend aan een uitspraak van fotograaf Allan Sekula. Zijn fotoreportage uit 1999 van de protesten tegen de wereldhandelsorganisatie (WTO) in Seattle bestond uit beelden van rondhangende, feestende en contemplatieve mensen die in afwachting waren van de strijd met de politie. De naam van zijn serie; ‘waiting for the teargas’. Sekula zette deze manier van fotograferen scherp af tegen de op rellen en effectbejag gerichte houding van de persfotografen die de frontlinie opzoeken en heeft dat zelf anti-photojournalism genoemd: weg met de zoomlens, de perskaart en het gasmasker. Wat het alternatief van Sekula dan inhoudt is een kwestie van interpretatie. (meer…)