28 maart 2013

Door Frans Soeterbroek

Reacties

0 reacties

Tags

geluk, groepen, noorderlingen, Rotterdam, serendipiteit, stadsbewoner, verhalen, wijken

Zeg het voort

Het geluk van stadsbewoners in 101 portretten

Vorige week kreeg ik van Els Desmet, een voor mij nog onbekende sociaal geograaf uit Rotterdam, een uitnodiging voor de opening van een foto-expositie en boekpresentatie van het fotoproject ‘Rotterdam noorderlingen’. Dat boek bevat 101 groepsportretten van de bewoners van het Oude Noorden, Agniesebuurt en Provenierswijk. Het is een project van het Belvedère-verhalenhuis, waar ik tot mijn schande ook nog niet bekend mee was.
Els was bij het schrijven van een verhaal voor dat fotoboek geïnspireerd door mijn essay over lichte sturing van de stad en ze vroeg me daarom  bij die gelegenheid aanwezig te zijn. Vereerd door deze waardering, maar zeker ook als liefhebber van fotografie en als speler met serendipiteit (omarm het toeval!)  kon ik natuurlijk geen nee tegen zo’n onverwachte uitnodiging zeggen en ben er gisteren bij geweest. Een mooie aanleiding voor het schrijven van een  blogpost over buurten, groepen en groepsportretten. En het is voor het eerst sinds ik twee aparte bloggen schrijf  over mijn werk en over fotografie dat beiden samen vallen.

Het mooie fotoboek van Joop Reijngoud en Linda Malherbe heb ik hier voor mij liggen en daar doorheen bladeren is een feest. Je ziet de kracht van het maken van groepsportretten want je raakt niet uitgekeken: de kleine details, de overeenkomsten en verschillen tussen deze mensen, de afstand en nabijheid tussen die mensen, de bijzondere ruimtes waarin ze staan, de mix van culturen.
Wat mij vooral vrolijk maakt is dat deze 101 groepsportretten van dit deel van Rotterdam al die  teksten over zelforganisatie, lokale gemeenschappen en ‘communitybuilding’ in 1 klap (nou ja, bijna dan) overbodig maken. Je ziet op die  foto’s een paar duizend mensen die het zichtbaar fijn vinden om als groep vereeuwigd te worden en ‘iets’ met elkaar hebben. Ik zou er zo tussen willen gaan staan of zitten want wat staan die mensen er uitnodigend op.

Het grootste compliment aan de fotografen is dat zelfs de mensen die toevallig op dezelfde plek waren toen zij een foto kwamen maken (zoals in winkels, restaurants en kroegen) een gedeeld leven en verbondenheid uitstralen. Veel foto’s zijn gewoon ontroerend vanwege die sfeer. Maar dat kan ik natuurlijk niet overbrengen met tekst. Ga dat boek zelf maar kopen en geef je ogen de kost.

Het verhaal dat Els Desmet samen met Arnold Reijndorp schreef voor dit boek onder de titel ‘kijken zonder voorbedachte rade’  gaat ook over dat kijken. Een mooi verhaal over het vermogen onbevangen te kijken naar de stad en naar mensen, je tempo daarop aan te passen (vertragen!) en te kijken, te luisteren en te ruiken. En vooral om te voelen waar dat schuurt met je eigen vooroordelen.
Het is ook een verhaal over het besmettelijke geluk van de stadsbewoner. Een citaat:

“Groepen functioneren als batterijen die de stadsbewoners opladen….De positieve energie die mensen opdoen in het gezelschap van een groep nemen ze vanzelfsprekend mee als ze na afloop hun routes in de stad weer vervolgen. Groepen en gemeenschappen dragen op die manier ook bij aan een gelukkige stad. Gelukkige mensen zien meer mogelijkheden hebben een open mind, ervaren meer vertrouwen, zijn flexibeler, productiever in leren en en werken en herpakken zich -net als een tuimelaar- sneller na tegenslagen.”        

Tel uit je winst. Toevallig had ik gisterochtend een twittergesprek naar aanleiding van een blog van Zef Hemel.  De vraag was hoe het komt dat bewoners van grote steden minder depressief blijken te zijn dan mensen die daar niet wonen. Bovenstaand citaat zou  zomaar een belangrijk bestanddeel van het antwoord daarop kunnen bevatten. En daarop doorredenerend kom je vanzelf bij de essentie van dit fotoboek. Het maakt stedelijk geluk zichtbaar en voelbaar.

Nb: het boek ‘Rotterdam noorderlingen’ is bij de betere Rotterdamse boekhandels te koop.

 

---