stadmakers

Tags

ambtenaren Amsterdam burgerparticipatie collectieve intelligentie democratische vernieuwing dialoog eigenaarschap gebiedsatelier gebiedsontwikkeling gemeenteraad gemeenteraadsverkiezingen grondbeleid koekoeksklokparticipatie leiderschap lichtheid lokale democratie lokale initiatieven maatschappelijke gebiedsontwikkeling menselijke maat omgevingsvisie omgevingswet organische gebiedsontwikkeling organisch ontwikkelen participatie participatiesamenleving publiek domein publieke zaak regio Rotterdam samen stad maken schurende verhalen sociaal kapitaal stadmakers stadsontwikkeling systeemwereld technocratie tijdelijkheid Utrecht Utrechtse Ruimtemakers vastgoed waardecreatie wijkaanpak wijkcoöperatie wonen Zwolle
 

Lessen uit Bologna

Vorige maand was ik in Italië en ik nam de kans te baat om me te verdiepen in de praktijk van samenwerken in en aan de stad Bologna. Ik ben vooral geïnteresseerd in steden waar lokaal initiatief niet in de marge plaatsvinden van de (sterk marktgestuurde) stadsontwikkeling en van de vernieuwing van de lokale democratie maar daar mee het fundament van zijn.
Ik had de indruk gekregen dat dat in Bologna het geval is. Christian Iaione en Sheila Foster die als onderzoekers bij de aanpak in Bologna betrokken zijn voeren in een wetenschappelijk artikel onder de titel ‘the city as a commons’ deze stad op als een laboratorium voor  ‘collaborative governance’ waar burgers de stad meemaken en meebesturen. Ze zetten het af tegen de neoliberale stadsontwikkeling die zwaar leunt op een hiërarchische overheid en marktwerking. Joachim Meerkerk en Iva Punyte bouwen daar in dit artikel met praktijkvoorbeelden uit Bologna op voort. En in dit boek van de European Cultural Foundation met hetzelfde thema staat een hoofdstuk over Bologna waar het lokale bestuur de cultuur van lokaal initiatief fundeert op 1000 jaar burgerinitiatief in stad en regio, zich onder meer uitend in een grote  coöperatieve sector. Mijn verwachtingen waren al met al hooggespannen. Ik heb drie initiatieven bezocht: Dynamo (fietshub in oude parkeergarage en schuilkelders), INstabile Portezza (revitalisatie van een 30 jaar leegstaand gemeenschapscentrum) en Le Serre die Gardini Margherita (co-werkplek , voedseltuin en restaurant).
En ik voerde gesprekken met mensen die het overzicht over de stad hebben: Michel d’Alena van het Urban Center en Francesca Spigarolo van de kennisorganisatie LabGov. Wat viel me daarbij op?

(meer…)

12 juni 2017
0 reacties
, , , , , , , ,
 

Georgio, Lucas en de Europese top

Twee maanden terug was ik bij een mooie voorstelling van Lucas de Man over zijn bezoeken aan de creatieve/activistische voorhoede in Europese steden en aan denkers die hun acties in een breder perspectief plaatsen. Dat alles dat ooit van ons mensen gezamenlijk was ‘(the commons’) nu een commercieel goed en prive-eigendom is geworden was voor Lucas de meest bijzondere ontdekking. Zijn boodschap: de grond, de lucht, de bossen, het water, de openbare ruimte, de stad, we moeten het allemaal op het marktdenken terug veroveren. VPRO Tegenlicht besteedde er twee weken terug een hele uitzending aan.

(meer…)

14 maart 2016
0 reacties
, , , , ,
 

Organische stads- en gebiedsontwikkeling crisishype? Mooi niet!

Vorige week mocht ik optreden voor het kennisnetwerk van de opleiding Master of City Development (MCD).  Het is een opleiding waarin stads- en gebiedsontwikkeling nog vooral wordt behandeld als een een-tweetje tussen overheid en grotere marktpartijen en waar de bouwprogrammering van de stad centraal staat.  Het voelde een beetje als het hol van de leeuw want ik kwam als mede-auteur en -redacteur van dit boek vertellen over de kracht van het nieuwe stadmaken.  Ik vertelde dat al die kleine (en steeds meer grote) burgerinitiatieven in steden en dorpen staan voor een brede onderstroom in de samenleving waarbij mensen meer greep wil krijgen op de eigen omgeving en ook ruimte zoeken om de dingen op hun eigen manier te doen. Ik heb benadrukt dat dit van de overheid vergt dat ze uit de een-tweetjes met de markt stapt en meer samen met de bewoners de stad gaan maken. De benadering van organische stads- en gebiedsontwikkeling is dan het interessante vehikel om de brug tussen lokaal initiatief en de grote wereld van stadsontwikkeling te slaan. Mijn verhaal raakte wel iets bij de toehoorders maar aan het eind vroeg wel iemand ter geruststelling van zijn eigen gemoed of deze benadering niet keurig aanvullend is op de klassieke manier van ontwikkelen. Mijn eerlijke antwoord: ik hoop het niet. Want die klassieke manier doet de steden geen goed. Bouwproductie en grondexploitatie staan centraal en niet het geluk van de stadsbewoner, het levert ons over aan partijen die de stad met geleend geld maken (schuldeneconomie) en er is te weinig respect voor de kracht van geleidelijke organische verandering van de stad. (meer…)

9 maart 2016
6 reacties
, , ,
 

over burgertops en democratische vernieuwing

Gisteren mocht ik op de conferentie van de ministeries van BZK en BUZA en de G4 in Utrecht iets vertellen over hoe ervaringen met democratische vernieuwing in Nederlandse steden de Europese agenda van de stad (‘urban agenda’) kunnen voeden. Ik kon daarbij putten uit mijn advieswerk over democratische vernieuwing en mijn betrokkenheid bij netwerken van initiatiefnemers zoals de Utrechtse ruimtemakers en het netwerk nieuw Nederland. Gisteren gingen we op zoek naar de praktische instrumenten maar ook naar de diepere mechanismen waar je op bij moet sturen wil je kunnen spreken over democratische vernieuwing.

(meer…)

13 februari 2015
0 reacties
, , , , , , ,
 

Een stadmakerscontract voor Rotterdam, wat kan dat opleveren?

Eind november was ik op het stadmakerscongres in Rotterdam georganiseerd door Architectuur Instituut Rotterdam (AIR) in opdracht van de gemeente en de van der Leeuwkring. Daar werd onder de noemer ‘connectiviteit’ een staalkaart gepresenteerd van spraakmakende initiatieven, projecten en gebiedstrategieën. Ik kreeg een inkijkje in de pogingen om verbindingen te leggen tussen de wereld van stadsontwikkeling, markwerking en lokaal initiatief.

Zelf liep ik die dag mee op Katendrecht, nam deel aan een workshop over buurtcoöperaties en luisterde naar de lezing van de van buiten ingevlogen ‘guest urban critic’ Uli Hellweg. Die laatste mocht als Duits stadsontwikkelingsexpert een reflectie geven op wat hij bij een eerder tweedaags bezoek aan Rotterdam aantrof. Hier zijn verhaal.
In die bespiegeling stond het concept ‘urban empathy‘ centraal.Hij zag in Rotterdam veel betrokkenheid van initiatiefnemers, ontwikkelaars en de gemeente bij de stad en de bewoners van de stad. Maar hij vroeg zich bezorgd af of die betrokkenheid en de ruimte voor (tijdelijk) initiatief wel stand houdt als de economie weer aantrekt. Wordt het dan weer de ‘godfatherplanning’ van overheid en grote marktpartijen? Daarom bepleitte hij het afsluiten van een stadscontract met alle relevante partijen in de civil society om de nieuwe cultuur van stadmaken te zekeren. Dat klinkt mooi maar wat zet je dan in zo’n contract en wie sluiten die met elkaar af? De inhoud lag deze dag voor het oprapen maar de vraag wie de contractpartners dan zouden moeten zijn valt lastiger te beantwoorden. (meer…)

19 december 2014
0 reacties
, , , , , , , , , ,