schurende verhalen

Tags

ambtenaren Amsterdam burgerparticipatie collectieve intelligentie democratische vernieuwing dialoog eigenaarschap gebiedsatelier gebiedsontwikkeling gemeenteraad gemeenteraadsverkiezingen grondbeleid koekoeksklokparticipatie leiderschap lichtheid lokale democratie lokale initiatieven maatschappelijke gebiedsontwikkeling menselijke maat omgevingsvisie omgevingswet organische gebiedsontwikkeling organisch ontwikkelen participatie participatiesamenleving publiek domein publieke zaak regio Rotterdam samen stad maken schurende verhalen sociaal kapitaal stadmakers stadsontwikkeling systeemwereld technocratie tijdelijkheid Utrecht Utrechtse Ruimtemakers vastgoed waardecreatie wijkaanpak wijkcoöperatie wonen Zwolle
 

De smaak van de leefwereld te pakken

Afgelopen week mocht ik twee workshops leiden over de vraag hoe je dicht op wijken en buurten kunt en moet samenwerken vanuit verschillende delen van het gemeentelijke apparaat. In Zwolle ging het over de brug tussen wijkmanagement, stadsbeheer en ruimtelijk beleid bij gebiedsgericht werken. En in Zaanstad over wat je bij de invoering van de omgevingswet kunt leren van het actieplan Poelenburg gemaakt door mensen uit de sociale/maatschappelijke hoek in samenspraak met de buurt. Het waren twee heel verschillende gesprekken waar voor een deel vergelijkbare conclusies uitrolden en deels conclusies waarvan ik achteraf denk: daar zouden ze wat van elkaar kunnen leren en ook waard om met anderen te delen. Tijd voor een blogje. (meer…)

7 april 2017
1 reacties
, , , , , , , , , , , , ,
 

Een gezonde stad maak je samen

Twee weken geleden nam ik deel aan een conferentie over omgevingsbeleid en gezondheid van de regio Zwolle. Daar werd een brug geslagen tussen de professionals die bezig zijn met  de omgevingswet en zij die vooral bezig zijn met gezondheidsvraagstukken. Nuttig en nodig. Ik organiseerde er een een werksessie over de relatie tussen maatschappelijke gebiedsontwikkeling en de gezonde stad. In die sessie werd onderzocht in hoeverre het idee van de gezonde stad een andere manier van stads- en gebiedsontwikkeling vergt waarbij maatschappelijke waarden meer dan nu centraal staan en de stadsbewoners zelf greep krijgen op hun omgeving. Ik bouwde daarbij voort op het populaire concept van positieve gezondheid van gezondheidswetenschapper Machteld Huber. Zij definieert gezondheid als het vermogen je aan te passen aan, en je eigen regie te voeren in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. In deze actieve definitie van gezondheid gaat het onder meer om zelfbeschikking, sociale relaties, mentale gezondheid en zingeving. Een gezonde leefstijl wordt hier dus gekoppeld aan het vermogen van mensen om (samen) regie over hun eigen leven en hun omgeving te voeren. En dan kom je al snel uit op de vraag wat dit betekent voor een benadering als gezonde verstedelijking die, voor zover ik kan zien, nog sterk wordt benaderd als  plannings- en ontwerpvraagstuk. (meer…)

5 februari 2017
1 reacties
, , , , , , , ,
 

Samen stad maken bij grote projecten, kan dat?

Afgelopen zaterdag was er een openbare bijeenkomst over de toekomst van het stationsgebied in Utrecht georganiseerd door het aan dat project verbonden stadslab. Er werd me verteld dat deze dag was georganiseerd naar aanleiding van deze recente raadsmotie over ‘samen stad maken’. Dat deed me deugd want die motie vraagt om een grotere rol voor de samenleving en maatschappelijke doelen in de stadsontwikkeling. En juist bij dit project is dat bepaald niet vanzelfsprekend en valt er nog wel wat te winnen. Zeker omdat er inmiddels de ambitie ligt om dit gebied te ontwikkelen tot een soort van tweede centrum van de stad. Dat gaat ons allen aan dus. Kortom, op een zonnige zaterdag toch maar even in de Jaarbeurs gekropen.
Ik had me aangemeld om over de ontwikkelstrategie voor het gebied mee te praten en zag al snel dat dit project van ver moet komen wil het aan die motie beantwoorden.  Laat ik eens proberen wat ik die dag meemaakte te vertalen in voorstellen die deze afstand wat kleiner kunnen maken. (meer…)

27 september 2016
6 reacties
, , , , , , , , , ,
 

Nog 1 keer over koekoeksklokparticipatie

Vorige week mocht ik een zaal vol omgevingsmanagers van de overheid toespreken over het thema ‘kortsluiting organiseren’. Hoe bouw je smokkelpaden en bruggetjes tussen al die verkokerde werelden en hoe ga je om met de spanning die dat oproept? In een bijzin zei ik ook iets over een van mijn stokpaardjes, de plaag van koekoeksklokparticipatie. De overheid die te lang alles binnenskamers houdt en dan als een koekoeksvogel eventjes naar buiten komt om de burger te horen en dan gauw weer naar binnen. Dat begrip raakte wat en bleef de hele dag rondzingen.
Dat is ook niet gek, want we zien dagelijks het onvermogen van de overheid om een gelijkwaardige en volwassen relatie op te bouwen met de burgers, terwijl de druk toeneemt om het anders te doen. Zie bijvoorbeeld het recente advies van de commissie van den Donk over meervoudige democratie,  het zoveelste met deze boodschap.

Ik kom steeds vaker wanhopige ambtenaren tegen die zich klem voelen zitten tussen de dappere woorden van politici en deskundigen over burgerparticipatie (‘ga de burger maar vragen wat we moeten doen’, ‘en nu echt van buiten naar binnen werken’) en hun eigen niet zo florissante ervaringen met diezelfde burgers: ‘we zien alleen de usual suspects’, ‘het levert niet veel meer op dan we zelf al weten’, ‘ze kijken alleen naar hun eigen achtertuin’, ‘ze zijn onderling verdeeld’, ‘wat je ook doet, ze blijven ontevreden’ enzovoorts.
Een beetje doorvragen levert op dat die ervaringen een hoog ‘wat je er in stopt, krijg je er ook uit’ gehalte hebben. Mensen te laat en reactief betrekken, weinig inspanningen om buiten de usual suspect mensen te ontmoeten, niet weten hoe je inbreng van burgers echt honoreert, participatieprocessen en expertprocessen los van elkaar organiseren, burgers slecht informeren en ondersteunen, afstand houden (‘durven loslaten’) waar burgers een actieve overheid zoeken enzovoorts. Heel wat zaken gaan daar nog mis binnen die koekoeksklok.
Laat ik mijn beeld van hoe het ook kan daar eens tegenover zetten. Wie weet hebben de worstelende ambtenaren en politici daar baat bij. (meer…)

30 juni 2016
5 reacties
, , , , , ,
 

Leven in het plan van een ander

Afgelopen dinsdag was ik bij de afsluiting van het jaar van de ruimte. Afgezien van vele terechte lofuitingen was er weer de bekende verzuchting dat het teveel een vakgenotenfeestje was en de ‘man in de straat’ niet was bereikt. Scheidend voorzitter van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (RLI) Henry Meijdam had het over ‘de vloer’ die onvoldoende wordt bereikt.
Ik ben er zelf ook niet vies van om de afstand tussen de professionele wereld en de samenleving te benadrukken maar dit was me te kort door de bocht. Dat kwam onder meer doordat vlak voor hem Marieke Dubbeldam alias @vinexvrouwtje een column had uitgesproken over haar leven in Leidsche Rijn. Een mooi verhaal over wat het betekent om in een ‘plan van een ander’ te leven. Zij twittert ook regelmatig met lichte ironie over dit fenomeen zoals deze: Vanochtend keek ik heel eventjes rond in óns toekomstige centrum dat eigendom wordt van een Frans bedrijf.’
Marieke was overigens een van de organisatoren van een van de bijzondere onderdelen van het jaar van de ruimte: camping onbestemd. Meer vrouw in de straat of vloer dan dit kan je je toch niet wensen zou ik zeggen. Wat haar inbreng vooral laat zien is dat een actieve samenleving iets anders is dan een steeds grote groep die zich schaart rond grootse vergezichten en opgaven. Zij belichaamt een schurend verhaal over waar je tegen oploopt en hoe je een eigen weg kunt vinden wanneer je je opstelt als eigenaar van je wijk.

(meer…)

18 december 2015
0 reacties
, , , , , ,
 

de brief van de wethouder

Gisteren mocht ik in het verhalenhuid Belvedère in Rotterdam de nieuwjaarslezing verzorgen ter gelegenheid van het Chinees nieuwjaar. Mijn verhaal ging over het belang van het vertellen van schurende verhalen. Verhalen uit en over de stad die pijn doen , die je liever niet wilt horen en buiten je eigen wereld wilt plaatsen. Als illustratie noemde ik  de dreigende affaire met de plannen voor het zogeheten Central District in de stad. De gemeente heeft in de economische crisis voor 200 miljoen grond van projectontwikkelaars teruggekocht en ze die grond weer in erfpacht teruggegeven in de hoop dat de bouwproductie op gang zou blijven. In het central district ging het om 52 miljoen alleen al voor projectontwikkelaar Luc Smits. Deze heeft dat geld niet besteed om te bouwen maar om zijn eigen schulden af te lossen en partners uit te kopen.
In het Algemeen Dagblad vertelde de projectontwikkelaar zijn kant van het verhaal. De gemeente hult zich in stilzwijgen omdat dit natuurlijk allemaal politiek en juridisch erg gevoelig ligt. Ik zag al voor me hoe de voorlichter, huisjurist en politiek adviseur van de wethouder Ruimtelijke Ordening met hem aan tafel zitten en hem tot radiostilte aanzetten. (meer…)

21 februari 2015
0 reacties
, , , , ,