zelforganisatie
Tags
ambtenaren Amsterdam burgerparticipatie collectieve intelligentie democratische vernieuwing dialoog eigenaarschap gebiedsatelier gebiedsontwikkeling gemeenteraad gemeenteraadsverkiezingen grondbeleid koekoeksklokparticipatie leiderschap lichtheid lokale democratie lokale initiatieven maatschappelijke gebiedsontwikkeling menselijke maat omgevingsvisie omgevingswet organische gebiedsontwikkeling organisch ontwikkelen participatie participatiesamenleving publiek domein publieke zaak regio Rotterdam samen stad maken schurende verhalen sociaal kapitaal stadmakers stadsontwikkeling systeemwereld technocratie tijdelijkheid Utrecht Utrechtse Ruimtemakers vastgoed waardecreatie wijkaanpak wijkcoöperatie wonen Zwolle
Een gezonde stad maak je samen
Twee weken geleden nam ik deel aan een conferentie over omgevingsbeleid en gezondheid van de regio Zwolle. Daar werd een brug geslagen tussen de professionals die bezig zijn met de omgevingswet en zij die vooral bezig zijn met gezondheidsvraagstukken. Nuttig en nodig. Ik organiseerde er een een werksessie over de relatie tussen maatschappelijke gebiedsontwikkeling en de gezonde stad. In die sessie werd onderzocht in hoeverre het idee van de gezonde stad een andere manier van stads- en gebiedsontwikkeling vergt waarbij maatschappelijke waarden meer dan nu centraal staan en de stadsbewoners zelf greep krijgen op hun omgeving. Ik bouwde daarbij voort op het populaire concept van positieve gezondheid van gezondheidswetenschapper Machteld Huber. Zij definieert gezondheid als het vermogen je aan te passen aan, en je eigen regie te voeren in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. In deze actieve definitie van gezondheid gaat het onder meer om zelfbeschikking, sociale relaties, mentale gezondheid en zingeving. Een gezonde leefstijl wordt hier dus gekoppeld aan het vermogen van mensen om (samen) regie over hun eigen leven en hun omgeving te voeren. En dan kom je al snel uit op de vraag wat dit betekent voor een benadering als gezonde verstedelijking die, voor zover ik kan zien, nog sterk wordt benaderd als plannings- en ontwerpvraagstuk. (meer…)
5 februari 2017
1 reacties
gezonde stad, gezonde verstedelijking, maatschappelijke zelfsturing, omgevingswet, ontwerp, positieve gezondheid, schurende verhalen, Utrecht, zelforganisatie
Scheiding expert- en bewonersproces als achilleshiel bij maatschappelijke gebiedsontwikkeling
Ik mocht me deze maand in Emmen bemoeien met de herontwikkeling van het terrein van de oude dierentuin. Ik heb ingebracht hoe je dat kunt aanpakken vanuit het principe van organische en maatschappelijke gebiedsontwikkeling. Dat viel redelijk op zijn plek omdat er al wordt ingezet op een geleidelijk ontwikkelproces gebruik makend van wat er al is en op het mobiliseren van lokale denkkracht en cultureel ondernemerschap. En er is geen pretentie om vooraf een ambitieus ontwikkelprogramma voor het gebied te maken. Mooi.
Waar mijn verhaal echter schuurde en tot mooie discussie leidde was mijn zorg over de scheiding tussen expertprocessen en de aanpak met bewoners en initiatiefnemers. Tamelijk klassiek wordt er gewerkt aan vergezichten, ruimtelijke concepten en kwaliteitskaders met ontwerpers en andere specialisten en worden er los daarvan oplopen met bewoners en initiatiefnemers georganiseerd. Waarom is dit in mijn ogen een probleem?
18 november 2016
2 reacties
collectieve intelligentie, eigenaarschap, Emmen, ketenomkering, maatschappelijke gebiedsontwikkeling, organisch ontwikkelen, participatie, zelforganisatie
De zelforganiserende stad en regionale kracht, wat hebben die met elkaar te maken?
Gisteren kwam de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) met het langverwachte advies over de toekomst van de stad. Het advies is gebouwd rond twee analyselijnen. Die van de zelforganisatie in de stad waarin de initiatiefrijke burger centraal staat en die van regionale concurrentiekracht waarin de verbinding en complementariteit tussen steden centraal staat. Beide lijnen worden goed uitgewerkt maar mondjesmaat op elkaar betrokken.
De nieuwe lokale initiatieven worden op een paar plekken genoemd als interessant voor de regionale economische kracht maar het dominante verhaal over regionale kracht klinkt toch als een wereld op een andere planeet. Daar gaat het over investeren in infrastructuren, concurrerende regio’s, agglomeratievoordeel, regionale sturing, tripartite (rijk, provincie, steden) regiofondsen en governance via het ‘triple-helix’-model : samenwerking tussen overheid kennisinstellingen en markt. Zelfs het begrip ‘quality of life’ krijgt in deze context de betekenis van vestigingskwaliteit voor bedrijven in plaats van basiswaarde voor ons aller leven in stad en regio. Dat is hele andere taal dan die van de zelforganiserende stad waarbij maatschappelijk engagement, sociaal ondernemerschap, collectieve actie, toegankelijkheid en openbaarheid de dragende begrippen zijn. Waar het advies echt een kans laat liggen is de spanning tussen beide werelden van denken en handelen tastbaar maken. (meer…)