gemeenteraad

Tags

ambtenaren Amsterdam burgerparticipatie collectieve intelligentie democratische vernieuwing dialoog eigenaarschap gebiedsatelier gebiedsontwikkeling gemeenteraad gemeenteraadsverkiezingen grondbeleid koekoeksklokparticipatie leiderschap lichtheid lokale democratie lokale initiatieven maatschappelijke gebiedsontwikkeling menselijke maat omgevingsvisie omgevingswet organische gebiedsontwikkeling organisch ontwikkelen participatie participatiesamenleving publiek domein publieke zaak regio Rotterdam samen stad maken schurende verhalen sociaal kapitaal stadmakers stadsontwikkeling systeemwereld technocratie tijdelijkheid Utrecht Utrechtse Ruimtemakers vastgoed waardecreatie wijkaanpak wijkcoöperatie wonen Zwolle
 

Een vertrouwenscrisis tussen gemeenteraden en bewoners

Vorige week woensdag mocht ik in de Bilt een verkiezingsavond voorzitten over de lokale woningbouwplannen. Of beter gezegd: over hoe het samenspel ontbreekt tussen burger en bestuur bij het maken van de plannen hiervoor. Het was georganiseerd door vier bewoners- en een ondernemersorganisatie die moeite hebben met de woningbouwplannen in de spoorzone van Bilthoven.  Hier een verslag ervan.   

In de voorbereiding op die avond en op de avond zelf kreeg ik een behoorlijk goed beeld van wat hier speelt en zag ik uitvergroot wat er in heel NL op dit moment mis gaat. Gemeenten die de echt spannende besluiten nemen op plekken waar de burgers geen zicht op hebben, steeds sterker gaan leunen op ontwikkelaars en tegelijkertijd boze burgers blijven beloven dat ze nu echt serieus genomen gaan worden maar die belofte steeds weer niet waarmaken. Weer een nieuwe participatienota gaat hierbij echt niet meer het verschil maken want het participatiebeleid is te ver losgezongen van waar de echte besluiten vallen. Actieve bewoners laten zich ook niet meer chanteren met makkelijke slogans over het algemeen belang van de gemeente tegenover het deelbelang van de burger. Die tegenstelling klopt niet en maakt ongelukken. Gemeenteraden gaan zich worden in dit krachtenveld steeds machtelozer gedragen en het vertrouwen in de lokale politiek erodeert steeds verder. 

In de Bilt voelt nog maar 16 % van de bewoners zich goed vertegenwoordigd door de gemeenteraad en maar 12% denkt enige invloed te hebben op het beleid van de gemeente. Wat gaat hier gruwelijk mis en vooral welke lessen vallen daar uit te trekken voor de lokale politiek in heel Nederland de komende 4 jaar?

(meer…)
2 maart 2022
6 reacties
, , , , , , ,
 

De wooncrisis, de onderliggende systemen en de gemeenteraadsverkiezingen

Zondag 12 september aanstaande is er het grote woonprotest in Amsterdam. Ik steun van harte de eisen die de organisatoren daarbij in beeld brengen: radicaal inzetten op betaalbaar wonen, stoppen met de discriminerende mengstrategie van wijken, meer armslag voor corporaties, afschaffen van de verhuurdersheffing en het weren van de opkopers van panden.
De vraag is wel hoe je voorkomt dat er een serie van ad hoc maatregelen wordt genomen zonder dat het onderliggende systeem van de neoliberale woon-, grond- en vastgoedmarkt wordt opengebroken. Ook ben ik bang dat het grote beroep dat op het Rijk wordt gedaan niet zal leiden tot wezenlijk andere afwegingen over onze ruimtelijke ordening. Minstens zo belangrijk is te werken aan  democratisering en vermaatschappelijking van de besluitvorming over geld, grond, vastgoed en gebiedsontwikkeling. En daarbij kan meer gerealiseerd worden op lokaal niveau dan het soms lijkt. Met de gemeenteraadsverkiezingen in aantocht kunnen en moeten we daarvan een groot issue maken. Ik heb vier adviezen om via deze lijn de agenda van het woonprotest te verdiepen en de programma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen te voeden. 

(meer…)
7 september 2021
4 reacties
, , , , , , ,
 

Hoe krijgen gemeenteraden greep op de omgevingswet?

Alweer twee jaar geleden schreef ik dit essay over de gevolgen van invoering van de omgevingswet voor bewonersinitiatieven en de lokale democratie. Centrale boodschap: de omgevingswet zal niet bijdragen aan meer omgevingskwaliteit, een meer gelijkwaardige positie van burgers t.o.v. de overheid en de markt en aan het gezag van gemeenteraden om hierin (bij) te sturen. Sterker nog: die komen nog meer onder druk door invoering van de wet. In een sfeer waarin veel bewoners al vinden dat gemeentelijk beleid draait om de eigen voorkeuren van professionals en de belangen van bedrijven kan dit de kloof tussen burger en bestuur vergroten.
Gemeenteraden zullen echt aan de bak moeten om een goed fundament onder invoering van de wet te leggen door te investeren in betere waarborgen voor omgevingskwaliteit, de positie van bewoners(initiatieven) en democratische controle.  Denk daarbij aan omgevingsvisies gemaakt door bewoners (ondersteund door vakspecialisten), de verplichting tot het uitvoeren van een omgevingsimpactscan bij ruimtelijke plannen, het recht om eigen plannen voor de buurt te maken, voorkeursregels voor bewonersinitiatieven t.o.v. de markt en sterk verbeteren van de transparantie over ruimtelijke ontwikkeling, grond en vastgoed. 

Ik heb inmiddels gemerkt dat deze boodschap nog niet bij veel gemeenteraden is geland, laat staan dat er gewerkt wordt aan dat degelijke lokale fundament onder een wankele wet. En daarbij helpt het niet dat de meeste gemeenteraadsleden verschrikt in de koplampen van de nieuwe wet staren (‘jeetje, heel ingewikkeld allemaal, vertel eens wat er allemaal op ons afkomt’) in plaats van zelf te bepalen hoe de wet lokaal moet landen. Tijd voor een oproep aan de gemeenteraden om dat anders te doen, te beginnen met een paar ‘crashtests’ voor het uitgeven van een omgevingsvergunningen en voor het instrument projectbesluit. Ik licht het hieronder graag toe.

(meer…)
10 september 2019
0 reacties
, , , , , , ,
 

de omgevingswet is geen feest voor lokale democratie

Begin volgend jaar kiezen we nieuwe gemeenteraden. In de campagnes zal het vaak gaan over maatschappelijke tweedeling, bewonersparticipatie en de kwaliteit van de lokale democratie. Heel weinig zal het gaan over de invoering van de omgevingswet in 2019 terwijl deze behoorlijke consequenties heeft voor deze thema’s. De reden is simpel: die invoering wordt vooral gepresenteerd als een complexe technische operatie waar eigenlijk weinig politiek vuurwerk aan vastzit. Het is vooral een goednieuwsshow want we gaan immers regels vereenvoudigen, de verkokering doorbreken, initiatieven meer ruimte geven en integraler sturen op de kwaliteit van de leefomgeving.

Dat er onder deze wet grote vragen schuilgaan over tweedeling, over het eigenaarschap van de stad en over de kwaliteit van democratie en rechtsstaat wordt niet echt zichtbaar.  Er zijn twee zaken waar de politiek zich wel eens wat drukker zou mogen maken. Allereerst dat in de huidige cultuur van stadsontwikkeling de omgevingswet de burger nog machtelozer zal maken ten opzichte van de een-tweetjes tussen lokaal bestuur en de vastgoed-, grond en bouwmarkt. Eerder schreef ik daar dit verhaal al over, met adviezen om daar lokaal in bij te sturen. Daarnaast zal de omgevingswet het nog lastiger voor gemeenteraden maken om daarop bij te sturen. Deze stelling verdient wel enige toelichting omdat je daar nauwelijks iets over hoort in het debat over invoering van die wet. (meer…)

16 september 2017
2 reacties
, , , , , , , , ,
 

de dramaturgie van lokale democratie

De afgelopen weken heb ik weer eens aan het werk van gemeenteraden mogen proeven en dat was ook aanleiding er meer over te lezen. Zoals het boekje ‘de gemeenteraad heeft geen toekomst’ van Jasper Loots en Piet-Hein Peeters . Het bevat interviews met smaakmakers uit de lokale politiek die bijna allemaal een somber beeld van de gemeenteraad schetsen. De dualisering is op een teleurstelling uitgelopen (gemeenteraden zijn ‘parlementje gaan spelen’ aldus oude rot Jan Mans), raden laten zich taaie papieren processen intrekken, de bestuurlijke complexiteit kunnen ze moeilijk aan, invloed lekt weg naar regionale organen en de burger staat nog steeds op te grote afstand. En dan is er de eeuwige klacht over het niveau van raadsleden en de treurigheid van partijpolitiek gekissebis.

(meer…)

11 december 2013
1 reacties
, , , , , ,