marktwerking
Tags
ambtenaren Amsterdam burgerparticipatie collectieve intelligentie democratische vernieuwing dialoog eigenaarschap gebiedsatelier gebiedsontwikkeling gemeenteraad gemeenteraadsverkiezingen grondbeleid koekoeksklokparticipatie leiderschap lichtheid lokale democratie lokale initiatieven maatschappelijke gebiedsontwikkeling menselijke maat omgevingsvisie omgevingswet organische gebiedsontwikkeling organisch ontwikkelen participatie participatiesamenleving publiek domein publieke zaak regio Rotterdam samen stad maken schurende verhalen sociaal kapitaal stadmakers stadsontwikkeling systeemwereld technocratie tijdelijkheid Utrecht Utrechtse Ruimtemakers vastgoed waardecreatie wijkaanpak wijkcoöperatie wonen Zwolle
In goede bedoelingen kun je niet wonen
Waar in Den Haag bij de algemene beschouwingen zelfs de VVD lijkt terug te keren van het neo-liberalisme en de fractievoorzitter van het CDA zich openlijk afvraagt of het wel goed was om de term volkshuisvesting in te ruilen voor woningmarkt werd in Utrecht in dezelfde week een stadsakkoord wonen ondertekend waarin juist de andere kant op wordt bewogen.
Ontwikkelaars, beleggers en corporaties gaan samenwerken aan bouwproductie , doorstroming en de gemengde stad (vooral door het ruilen van locaties) en de gemeente stelt zich op als de grote mogelijkmaker. Dit doet ze door instrumenten in te zetten als aangepaste gemeentelijke planprocedures (de markt schrijft mee aan stedenbouwkundige kaders, onderzoeksvragen en keuze voor projecten), de escalatieladder (wie alles te traag vindt gaan kan rechtstreeks naar de wethouder) en de ‘vertrouwelijke balansrol’ bij ruil van locaties (gemeente faciliteert de ruiling en bewaakt de balans).
Alles gebeurt op basis van onderling vertrouwen en dappere beloften en niets is er in het akkoord terug te vinden van regels waarover elders in het land wordt gesproken om de marktwerking van zijn prijsopdrijvende werking te ontdoen. Denk aan anti-speculatiebedingen, harde maxima aan huren, verbod om woningen tegen opbod te verkopen, zelfbewoningsplicht, verbod op verkoop van sociale huurwoningen etcetera. Overigens stoeit de gemeenteraad via moties wel met dit soort ideeën maar gek genoeg is dat blijkbaar een non-issue in dit samenwerkingsmodel.
Om het simpel te stellen: de gemeente heeft zichzelf de plicht opgelegd snel bij te bouwen en een gemengde stad te realiseren met een mooie mix van sociaal, middenhuur en koop en mag nu als ‘balansbewaker’ gaan kijken of anderen die belofte gaan waarmaken. De gemeenteraad mag dan straks via vele kritische vragen en moties de gaten die daarbij vallen opvullen. Ik licht graag toe waarom ik dit op deze manier opschrijf.
25 september 2019
14 reacties
marktwerking, neoliberale stadsontwikkeling, omgevingsimpactscan, omgevingswet, overvecht, publieke zaak, stadsakkoord, stadsontwikkeling, Utrecht, wonen, wooncrisis
De stad als bouwmarkt
Komend voorjaar is het twee jaar geleden dat er nieuwe gemeenteraden en colleges aantraden in de steden en vele liefdesverklaringen werden afgegeven aan het samen stad maken met de bevolking. Sindsdien is er veel steden een tandje bijgeschakeld op het vlak van participatie en ondersteunen van lokaal initiatief. Daarvoor hulde.Wat nauwelijks is gebeurd is de wrijving opzoeken met de traditionele manier van stadsontwikkeling. En dat is vreemd want die wordt gekenmerkt door een een-tweetje tussen overheid en grote marktpartijen, waarbij de stad vooral wordt gezien vanuit een economisch model: competitie tussen steden, gunstig vestigingsklimaat, dynamische vastgoedmarkt en aanzwengelen van de bouwmachine.
Ik zie drie hardnekkige fenomenen die in hun combinatie het beeld van de stad als markt in stand houden en de publieke zaak uithollen. (meer…)