7 maart 2012

Door Frans Soeterbroek

Reacties

4 reacties

Tags

big society, estafettemodel, organizers, sociale besmetting, wijkaanpak, wijkcoöperatie

Zeg het voort

Organizers in de wijkaanpak, gaat dat werken?

Deze foto uit de Volkskrant van 26 oktober jongstleden viel me direct op. We zien het schoonmaakparlement, een vertegenwoordiging van de actievoerders die strijden voor meer materiële en immateriële waardering in hun werk. Wat een zelfbewustijn spreekt uit deze foto! De kracht van dit staaltje zelforganisatie van schoonmakers is in niet geringe mate te danken aan het werk van zogeheten ‘organizers’ die FNV Bondgenoten heeft ingezet. Een methode die uit de VS is overgewaaid en zich richt op het uitlokken van collectieve actie door mensen die zwak georganiseerd zijn. Nu lees ik vandaag dat de Engelse regering 5000 organisers op pad stuurt om conform de filosofie van de ‘big society’ bewoners te verleiden zelf het stuur in handen te nemen. Kan de Nederlandse wijkaanpak daar een voorbeeld aan nemen of slaat de bureaucratie hier weer toe?

Onder de titel ‘what does big society mean on the ground?’ wordt op de website van de BBC beschreven wat die organizers gaan doen. Ik had hier al eerder over gehoord maar dat getal van 5000 is toch even schrikken.  Nieuwe bureaucratie en doorgeslagen professionalisering? Even googelen leert dat het feitelijk gaat om 500 mensen die wel door de overheid worden betaald (20.000 pond per jaar) maar niet in opdracht van de overheid werken. Ze hebben de vrijheid om zonder vooraf bepaalde agenda mensen met elkaar verbinden.  De bedoeling is dat ze in een later stadium worden gesteund door nog eens 45oo vrijwilligers. Vandaar dat getal van 5000. Hier een filmpje dat inzicht geeft in wat die mensen feitelijk doen en waarin ook David Cameron als hun sponsor wordt opgevoerd.
In de Nederlandse wijkaanpak wordt er ook gezocht naar methodieken om professionals in te zetten als steun voor de bewoners i.p.v. als regisseurs van de wijkaanpak. Daarover schreef ik al eerder een blog . Helpt zo’n aanpak met organisers?  Wat ik van de organiseraanpak bij de vakbeweging heb geleerd is dat   het moet gaan om mensen die ‘streetwise’ zijn en dus niet te ver afstaan van de leefwereld van de mensen die ze tot actie willen aanzetten.
Een aanpak zonder door de overheid gedicteerde agenda is denk ik ook een sleutel tot succes. Vaak helpt het  dat deze mensen niet ‘van de overheid’ zijn maar vooral telt hun opstelling (open, luisterend, inspirerend en verbindend) en dat ze niet worden ervaren als de volgende serie professionals die over de wijken worden uitgestort. Want dat is wel mijn grootste zorg: dat de organiser straks naast de wijkcoördinator, wijkcoach, buurtbemiddelaar, corporatiemedewerker, wijkagent, welzijnswerker, wijkraad, frontlijnwerker, projectleider buurttuinen en accountmanager sociale zaken   bewoners gaat vragen om zich met hun buren te verbinden en actief te worden in de wijk.

Dan is het nodig om de rol van bestaande professionals terug te dringen en/of om te bouwen tot die van organiser. Willen deze organisers succesvol zijn dan moeten ze met geringe inspanning veel mensen bereiken en in beweging krijgen (‘zaadjes planten’)  en zorgen dat er een zelfversterkend proces op gang komt waarbij bewoners elkaar met het virus van samen de kar trekken aansteken (‘sociale besmetting’).
Een goede organizer koestert de variëteit in vormen van bewonersactie. Op de ene plek kun je iets uit laten groeien tot een duurzaam samenwerkingsverband (wijkcoöperatie!?), elders gaat het om een eenmalige actie rond een concreet vraagstuk (actiegroep, bijzonder project) en weer elders past de aanpak waarbij bewoners een initiatief aan elkaar doorgeven (estafettemodel).

Kortom: het kan nog best wel wat worden met die organizers in de wijken als ze niet worden ervaren als de zoveelste leurende professional, een lichte aanpak kiezen en met elkaar een bijzondere mix aan kwaliteiten en aanpakken meebrengen. ik denk daarbij aan straatwiize netwerkers (‘aansluiting vinden’)’,  guerillamarketeers (‘verleiden’)  , voormalige actievoerders (‘opjutten’ ) en zorgzame verbinders (’thee drinken’). Wie voelt zich aangesproken?

 

---