Lichtheid in de regionale samenwerking

Gisteren ben ik in Nieuwspoort geweest bij de presentatie van het nieuwe boek van het forum voor stedelijke regio’s. Drie jaar geleden heb ik voor het eerste boek van het forum ‘de grenzeloze regio’ een essay geschreven over het belang van bestuurlijke lichtheid in regionale samenwerking. Een veelgeprezen verhaal waarin een alternatief wordt gepresenteerd voor taaie discussies over het huis van Thorbecke en voor overdreven maakbaarheidambities.

Het forum (een Community of Practice voor regionale samenwerkingsverbanden zoals Metropoolregio Amsterdam, de  KAN-regio en regio Twente) omarmt die lichte benadering en heeft de concepten  ‘bestuurlijke lichtheid’  en ‘dansen door de schalen’ geadopteerd en tot hun visie op regionale sturing verheven. Die lijn is in het nieuwe boek voortgezet  onder de veelzeggende titel ‘over informele planning op een regionale schaal.’

De boekpresentatie werd opgefleurd met een wetenschappelijk en een politiek debat over de toekomst van regionale samenwerking. Daarin was er af en toe weinig van die lichtheid te merken. Want het politieke klimaat is niet bepaald gunstig voor regionale samenwerking. De inzet van het kabinet Rutte om alle troeven op de provincie te zetten, wat waarschijnlijk zal leiden toe het sneuvelen van de WGR+-status van  regionale samenwerking rond de de grote steden, maakte de sfeer er niet vrolijker op. Ed Nijpels die aan het forum deelnam kon er ook met de pet niet bij hoe zijn eigen partij de VVD zich zo vervreemdt van het concept van economisch en bestuurlijk krachtige regio’s.
Het positieve nieuws kwam van de rondgang die Ed Nijpels en Jaap Modder in opdracht van de VNG hadden gemaakt bij de verschillende regionale samenwerkingsverbanden. Die verklaarden allemaal dat bij het verlies van de WGR+ status de samenwerking gewoon door zal gaan.  Het lichtend voorbeeld van die wil zat ook aan tafel bij het politieke forum: Henri Lenferink, burgemeester van Leiden en voorzitter van het regionaal samenwerkingsverband van 15 gemeenten, Holland Rijnland.  Een regio zonder WGR+ status, zonder krachtige identiteit en met veel inwoners die op de omliggende  regio’s  Den Haag en Amsterdam zijn gericht met de regio Leiden als uitvalsbasis. Toch (b)lijkt deze regionale samenwerking goed te lopen en naar meer te smaken. Voor mij weer eens een bevestiging voor de paradox dat je krachtige regionale samenwerking juist kunt organiseren als je niet afgeleid wordt door hoogdravende ambities met regionaal bestuur,  regionale samenhang en regionale identiteit. Gewoon zichtbaar maken welk lot je verbindt en welk verdriet er is van niet samenwerken.

Het forum blijft de komende jaren doorwerken met de ambitie om meer naar buiten te treden en er minder een bestuurlijk onderonsje van de maken. Voorzitter Jaap Modder merkte terloops op dat deze ambitie ook al drie jaar geleden, na het uitkomen van het eerste boek was geformuleerd maar dat dit niet van de grond was gekomen. Het lijkt me van het allergrootst belang dat dit nu wel gebeurt, want stedelijke regio’s zijn ten dode opgeschreven als ze niet gedragen worden door burgers, ondernemers,belangengroepen en instellingen in de regio. Als je je niet met hen verbindt wordt regionale samenwerking een technocratisch project van ondernemende ambtenaren en bestuurders en daar is de fut al snel uit als de visiemoeheid toeslaat en de Haagse geldpotten leeg raken.

Het eerste exemplaar van het boek werd door Jaap Modder uitgereikt aan Mark Frequin, DG Wonen, Wijken en Integratie van het ministerie van BZK.  Pikant detail was dat Jaap moest toegeven deze middag voor het eerst gehoord te hebben van het kennisplatform voor intergemeentelijke samenwerking dat onder mee door BZK in de lucht wordt gehouden en volgens Frequin 10.000 mensen verbindt. Je zou zeggen toch een relevante club om vanuit het forum voor de regio’s een bruggetje mee te bouwen. Want veel mensen uit de regio op wie je een beroep doet balen van de vermoeiende versplintering van initiatieven vanuit het Rijk, de provincie en de vele kennisprojecten.

Maar genoeg kanttekeningen: gefeliciteerd forum met jullie vasthoudendheid en met dit nieuwe mooi boek. (Hier een link naar een recensie  over het boek die ik voor het tijdschrift S&RO maakte).
Het boek ‘Stedelijke regio’s, over informele planning op een regionale schaal’ is uitgekomen bij NAI Uitgevers. Een andere leestip die in de discussie langs kwam:  ‘Nieuwe ritmes van de Stad’ van Maurits de Hoog over hoe Amsterdam inspeelt op de rol van de stad als stedelijk woonmilieu, centrum van de metropoolregio en toeristische trekpleister.

 

 

 


Reacties

  • De ruimtemaker schreef:

    […] De filosofie en strategie van organische ontwikkeling als basis voor het ruimtelijk beleid dringt  tot mijn vreugde steeds verder door in bestuurlijk Nederland.  Eind vorig jaar nam de Tweede Kamer al een motie aan met die strekking, De Vereniging Deltametropool heeft zich er inmiddels toe bekeerd en ook het forum voor de stedelijke regio’s heeft die benadering omarmd. […]


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*