16 april 2013
Door Frans Soeterbroek
Reacties
Tags
kantelen, rotmans, tegenlicht, transitie, zachte krachtenZeg het voort
open brief aan Jan Rotmans
Utrecht, 16 april 2013
Beste Jan,
gisteravond was je prominent aanwezig in een uitzending van Tegenlicht. Mooi om te zien hoe je vol vuur blijft strijden voor het ideaal van de grote transitie. Ik bewonder je om je gedrevenheid, compromisloosheid en scherpte. Je strijdt voor een hele goede zaak en ik deel je kritiek op de lamlendigheid van politici die niet verder kijken dan de zure appel waar we in moeten bijten en op de lafheid van de Shells van deze wereld. Je bent ook een verademing in de wereld van de wetenschap waar er te veel mensen rondlopen die zich niet aan controverses willen branden al of niet uit angst voor het mislopen van opdrachten. Ik steun je daarom graag in je strijd en vertel ook altijd met trots dat ik vier jaar lang les heb gegeven op je transitieopleiding aan de Erasmus Universiteit. Mijn kleine bijdrage aan de revolutie, zal ik maar zeggen.
Maar je zei gisteren ook iets dat me pijn aan de oren deed en waardoor ik besefte waarom het me moeite kost me met hart en ziel met jouw revolutie te verbinden.Ik citeer even uit mijn hoofd “geef me vijf kantelaars en ik veroorzaak de revolutie voordat ik over 5 of 10 jaar misschien uit Nederland vertrek.‘ En ik maar altijd denken dat je die mensen al lang om je heen hebt verzameld. Kijk je wel goed? Hoe zullen mensen als Marjan Minnesma van Urgenda, de mensen van Drift en de groene dakenman uit de uitzending zich voelen bij je uitspraak dat de revolutie eigenlijk nog moet beginnen met behulp van vijf nog aan jou te geven kantelaars? En de door jou bewonderde Jos de Blok van buurtzorg die zonder transitiejargon al een transitie op gang brengt in de zorg, waarom moet hij zich aansluiten bij jouw revolutie die je in de zorg wilt ontketenen? Ik zie heus wel dat die mensen en ‘al die tienduizenden’ die het gewoon al doen vandaag’ door jou af en toe in het zonnetje worden gezet maar voordat die warmte op ons af kan stralen staan ze al weer in de schaduw van jouw revolutie die nog moet beginnen.
Ik heb het idee dat je in je ongeduld en je zelfgekozen rol als revolutionair leider steeds weer de vaandelvlucht naar voren neemt en te weinig kan genieten van alles wat door of zonder jou al in beweging is gekomen. Het mooie aan transities is nu eenmaal dat je pas achteraf ziet dat ze plaats hebben gevonden en dat die er dan toch anders uitzien dan je vooraf bedacht. Het kan dan al snel iets krampachtigs krijgen om jaar in jaar uit af te kondigen dat die transitie nu of morgen echt plaats vindt en daarbij ook nog te claimen dat jij zelf het beslissende zetje wel even gaat geven. Wat meer bescheidenheid, twijfel en verwondering zou je niet misstaan Jan.
Mijn gekleurde beeld van de transitie die nu plaats vindt is al door Henriëtte Roland Holst aangekondigd (kun je nagaan hoe lang dat duurt): ‘de zachte krachten zullen winnen aan ’t eind’. Dat gaat grotendeels over de dingen waar jij ook warm voor loopt: zorgzaamheid voor onze planeet en voor elkaar, mensen die zich af gaan keren van grote instituties en het zelf en samen gaan doen, weg van het consumentisme en materialisme, soberheid, lokale oplossingen voor globale uitdagingen enzovoorts.
Maar het gaat ook om minder grijpbare dingen als alledaags klein geluk, liefde, vriendschap, besmettelijk optimisme, compassie met elkaar en een menselijke maat in de beelden van de toekomst. Die kant van de zachte krachten mis ik in je verhalen en je beelden. Kijk nog eens naar de plaatjes van de duurzame steden die je in je presentaties laat zien. Ze doen me denken aan de wereld van de film Metropolis en er staan bijna geen mensen op, laat staan gelukkige mensen. Ik zou er niet graag in wonen en (even flauw doen) jij blijkbaar ook niet want na de omwenteling vertrek je toch liever naar het buitenland begrijp ik.
En die zachte krachten zullen ook een ander type (fluwelen?) transitie veroorzaken dan jij wellicht voor ogen hebt. Ergens zal iemand achteraf vaststellen dat het besmettelijke optimisme van mensen die ‘gewoon hun eigen ding doen en goed voor elkaar zorgen’ de stille kracht onder de transitie was. Leg de lat voor je transitievoorhoede van friskijkers en kantelaars dus niet te hoog want anders verlies je die kracht al snel uit het oog.
Ik wens je toe dat je de komende tijd ontdekt dat je de kantelaars waar je zo naar zoekt al lang om je heen hebt en dat zij je met wat zachte krachten kunnen besmetten. Misschien wil je dan wel nooit meer weg uit Nederland , ook al worden we nooit meer nummer 1 op het gebied van duurzame energie.
ik hoop je gauw weer te spreken,
Je kritische bondgenoot
Frans Soeterbroek
Reacties