7 december 2011

Door Frans Soeterbroek

Reacties

0 reacties

Tags

crisismanagement light, eurocrisis, FNV, mediation, noten, wijffels

Zeg het voort

Crisismanagement light

De wijze waarop Herman Wijffels en Han Noten de crisis binnen de FNV over de pensioenplannen aanpakten oogst vooral verbazing. Ze (b)lijken zich niet gericht te hebben op het conflict zelf (en dit in de ogen van velen onopgelost gelaten) maar op onderliggende problemen is de structuur en strategie van de vakbeweging. Ze kunnen er terecht op wijzen dat ze niet als conflictbemiddelaars zijn ingehuurd maar dat doet niets af aan het feit dat hun aanpak verrassend is. In dit blog: waarom is dit zo’n buitengewoon slimme aanpak en wat kunnen we er van leren in andere situaties?

De essentie van wat beide heren hebben gedaan is terug te voeren op drie principes:

1- Benut de crisis om dieperliggende problemen en stagnaties los te weken en zet dit met de hoofdrolspelers om in een nieuw wenkend perspectief;

2- Bouw een nieuwe gedeelde grond van waaruit de kemphanen met opgeheven hoofd een stap vooruit en een stap  opzij kunnen zetten;

3- Fixeer je niet op het vastzittende conflict. Je moet niet proberen dat via bemiddeling op te lossen en vertrouw er op dat het zich vanzelf oplost of aan venijn verliest in een nieuwe werkelijkheid (zie punt 1 en 2).

Wat ze hiermee feitelijk hebben gedaan is de crisis licht of zacht maken in plaats van deze te lijf te gaan. Voor de nieuwsmedia is dit helaas  te ongrijpbaar en teleurstellend want het past niet in de dramaturgie van de stijd tussen Agnes en Henk. We willen vooral weten: vliegen ze elkaar nu in de armen of weer in de haren? Geen van tweeën lijkt nu het geval.
En ook voor de opleiding van professionele bemiddelaars (‘mediators’) is deze praktijk verwarrend. Want daar wordt je toch vooral geleerd: focus je op de emotionele kant van het het conflict en haal daar de angel uit voordat het weer over de inhoud en toekomst kan gaan. En bemoei je als bemiddelaar niet met die inhoud. Nu wil ik niet zeggen dat deze mediationaanpak niet werkt maar het lijkt me goed dat we meer gaan proeven van crisismanagement light: niet fixeren op wat vastzit maar bouwen aan een nieuwe gedeelde grond en wenkend perspectief waardoor conflicten en spanningen ‘vanzelf’ oplossen.

Het deed me ook denken aan een anekdote die ik recent uit de mond van Eberhart van der Laan hoorde. Hij had bij een bezoek aan Rotterdam gehoord van een probleem dat kunstenaars hadden met hangjongeren voor hun pand. In plaats van de overlastgevers te confronteren of er straatcoaches op af te sturen hadden ze een stuk verderop hun  voorgevel als facade nagemaakt. En verdomd, in het vervolg gingen de jongeren daar rondhangen. Probleem opgelost zonder ingewikkelde processen.
Mijn fantasie slaat er wel van op hol. Kun je  ‘crisismanagement light’ ook toepassen bij de crisis rond euro, de strijd over nieuwe snelwegen, geweld in de stad, botsing tussen culturen? Zo worstel ik als zovelen met de vraag  wat het oplevert om iets nieuws buiten het bestaande  financiële en politieke systeem  te bouwen (de kleinschalige, solidaire en duurzame samenleving opnieuw uitvinden) en dat systeem en het politieke theater zoveel mogelijk te negeren. Het kost ook mij moeite om zo’n alternatief te zien als hefboom voor de crisis in plaats van sympathieke gedachte in de marge ervan. Heldere antwoorden heb ik dus niet maar de vraag naar de toepasbaarheid van ‘crisismanagement light’ blijven stellen is al boeiend genoeg.

---