29 mei 2018

Door Frans Soeterbroek

Reacties

0 reacties

Tags
, , ,

Zeg het voort

Wat gaat er schuil achter het containerbegrip participatie?

onderstaande column schreef ik voor het blad Architectuur Lokaal nr 91, voorjaar 2018 

Weg met het P-woord

Vaak word ik gevraagd om iets te vertellen of te adviseren over participatie. Even zo vaak fantaseer ik er over hoe fijn het zou zijn als dit P-woord nooit zou zijn bedacht of in de strijd tegen leeg jargon niet meer zou worden gebruiken. Dan zouden we veel preciezer moeten praten over de zaken die onder dit containerbegrip schuilgaan en er echt toe doen.
Om te beginnen het mobiliseren van collectieve intelligentie waarbij de kennis die wij als betrokken burgers en experts samen hebben bij elkaar wordt gebracht en om wordt gezet in beleid en plannen. Denk aan fenomenen als stadslabs, burgerjury’s, buurttafels en stadsgesprekken.
Daar tegenover staat het organiseren van maatschappelijk macht tegenover overheid, instituties en markt. Ik hoor het wethouders wel eens verkondigen ‘we moeten durven onze eigen tegenmacht te organiseren’. Dan komen we in de wereld van buurtrechten, ‘luizen in de pels van de macht’ en onvermoeibare actiegroepen die weten wanneer ze aan de bel moeten trekken bij de ombudsman, de rechter of de Raad van State.

En dan is er nog dat mooie motto van wijlen burgmeester van der Laan ‘zorg goed voor de stad en voor elkaar’. Een paraplu waar uiteenlopende initiatieven als de speeltuinvereniging, de mantelzorg, de vreedzame wijk, de buurthuiskamer, vluchtelingenwerk en de voedseltuin onder kunnen schuilen. En waarbij we trots kunnen melden dat Nederland wereldkampioen vrijwilligerswerk is.
Op het oog is de winst van het weghalen van het P-woord dat we zicht krijgen op 3 fenomenen die allen hun eigen logica kennen en moeilijk zijn te verenigen. Maar schijn bedriegt. Participatie doet er vooral toe wanneer deze drie ambities samenkomen en elkaar versterken. Twee recente voorbeelden. Bewoners in Rotterdam regelen zelf het grondwaterpeil onder hun huis om paalrot te voorkomen en bottom-up en licht anarchistisch vinden ze het waterschap opnieuw uit. En in Utrecht hebben bewonersgroepen een alternatief gemaakt voor het verkeercirculatieplan van de wethouder en de gemeenteraad heeft unaniem de wethouder opgedragen dit over te nemen. In beide situaties komen het collectieve brein, het uitdagen van de institutionele macht en de zorg voor elkaar samen.

Misschien is dat wel de belangrijkste les van af en toe dat P-woord taboe verklaren: gedwongen worden te onderzoeken waar het echt om draait en voorkomen dat we te veel investeren in vormen van participatie waar deze drie-eenheid ver te zoeken is. Laten we afrekenen met vrijblijvende participatie waar we hoofdpijn van krijgen, ons klein gehouden voelen en de zorg voor elkaar ver te zoeken is.

 

Frans Soeterbroek
[email protected]


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*