20 november 2012

Door Frans Soeterbroek

Reacties

0 reacties

Tags

complexiteit, Eindhoven, grondbedrijven, lichtheid, optimisme, sturen met lichtheid, technocratie, tijdgeest

Zeg het voort

De essentie van sturen met lichtheid

Afgelopen week had ik weer de kans om mijn verhaal over sturen met lichtheid te presenteren aan wat grotere gezelschappen. Bij de gemeente Eindhoven voor 35 managers uit de ruimtelijke hoek en bij de Vereniging van Grondbedrijven voor een zaal van 300 mensen. Ik heb beide groepen na afloop gevraagd te stemmen over de stelling dat zij de gepresenteerde lessen in lichtheid in hun eigen werk goed zouden kunnen gebruiken. In beide zalen stemde zo’n 90 % voor, 10% stemde niet en helemaal niemand stemde tegen. Voor mij een mooie opsteker maar wat zegt dit nu eigenlijk over wat er in de steden en breder in bestuurlijke Nederland aan de hand is?

De lessen in lichtheid die ik presenteer zijn zowel een anti-technocratisch manifest, een pleidooi voor optimisme als een praktische handleiding voor een andere stijl van (be)sturen. Ik hekel de van de mensen in de stad losgezongen ambities en opgaven, de vlucht vooruit in veranderen en vernieuwen, de wildgroei aan management- en coördinatiefuncties en  het permanente gesleutel aan systemen in de jacht op integrale sturing. Daar tegenover plaats ik het optimisme van mensen die samen bereid en en in staat zijn om iets voor elkaar te boksen als het er echt toe doet.

En ik laat aan de hand van voorbeelden en uit mijn eigen ervaring zien dat het anders kan. Dat je meer bereikt wanneer je werkt vanuit aandacht en liefde voor wat er al in de stad en de eigen organisatie gebeurt, dat je met kleine ingrepen en sociale besmetting grotere bewegingen in gang kunt zetten en dat je de hele mikmak aan beleids- en planningssystemen met eenvoud, speelsheid en onbevangenheid tot iets effectievers kunt maken.

Ik heb gemerkt dat er vier redenen zijn waarom dit verhaal aanslaat.  Allereerst de tijdgeest: op de golf van economische crisis, de bezuinigingen en de affaires bij banken, ontwikkelaars en corporaties heeft men het wel een beetje gehad met het megalomane denken in grote plannen en opgaven.  In veel gemeenten wordt gezocht naar kansen om de stad vanuit de  realiteit en beleving van de bewoners te ontwikkelen. De taal van organisch ontwikkelen, loslaten en zelfsturing is overal hoorbaar in bestuurlijk Nederland.
Ten tweede is mijn verhaal geen aanklacht tegen slechte bedoelingen maar tegen de bijwerkingen van goede bedoelingen. Er wordt met oprechte motieven gesleuteld aan de stad en de eigen organisatie en men accepteert kritiek die laat zien dat de effecten wel eens averechts kunnen zijn.  Ten derde herkent men in het verhaal veel optimisme en eenvoud maar geen naïviteit en simplisme. Lichtheid gaat voor een belangrijk deel over  hoe je door mee te bewegen met de complexiteit en dynamiek van de samenleving dingen bereikt en niet door deze te ontkennen. Last but not least laat ik het grotere verhaal vergezeld gaan van praktische handvatten. Voor veel professionals die bestookt worden met abstracte modellen en concepten een verademing, zo blijkt me keer op keer.

In Eindhoven had ik de kans samen met de aanwezigen de lessen op de stad toe te passen. Daar kwamen onder meer de volgende voorgenomen acties uit voort:
– de verhalen over de lichtstad en de kennisregio aanvullen en verrijken met de verhalen van de bewoners van de stad;
– opsporen en benutten van de maatschappelijke makelaars en verbinders die volop in de stad aanwezig zijn;
– integraal werken in de stad laten ontstaan in plaats van op het stadskantoor organiseren.

Een mooie oogst.  Het sterkt mij in de opvatting dat de lichtheidsbenadering iets wezenlijks toevoegt aan de sturing van de stad.
Wilt u meer weten over sturen met lichtheid? Klik hierboven op de knoppen publicaties en ruimtemakerblog. Daar valt genoeg inspiratie te vinden. En laat vooral weten wat het bij u oproept en uw eigen ervaringen zijn.

---