19 september 2011

Door Frans Soeterbroek

Reacties

0 reacties

Tags

ambtenaren, liegen met statistiek, onderzoek, tegeltjeswijsheid, vertrouwen

Zeg het voort

Groeiend vertrouwen van burgers in ambtenaren!

Ik heb ‘m nog steeds in mijn boekenkast staan als relikwie van mijn studie sociologie: het boekje ‘how to lie with statistics’. Ik denk vaak aan die titel als de Volkskrant weer eens zelf een onderzoek doet of laat doen. Vandaag ook weer met het onderzoek waaruit zou blijken dat burgers negatief denken over ambtenaren. Want ik kan ook simpelweg het omgekeerde aantonen:  ambtenaren behoren tot de hoogst gewaardeerde beroepen in Nederland.

Kijk bijvoorbeeld eens naar de uitkomsten uit dit onderzoek uit 2009, naar vertrouwen onder burgers voor verschillende beroepsgroepen. Het hoogst gewaardeerd zijn brandweerlieden (ambtenaren!) met een score van 93%. De leraren (ambtenaren!), politieagenten (ambtenaren!) en rechters (ambtenaren!) doen het ook goed tot redelijk.  Ze scoren in ieder geval veel hoger op vertrouwen onder burgers dan degenen die de ambtenaar tot kop van jut maken: politici en journalisten. Het is dan ook niet zo gek dat veel ambtenaren denken dat burgers positief over hen denken want dat doen ze ook.

Het probleem met dit nieuwe Volkskrantonderzoek is natuurlijk dat door ambtenaren als algemene categorie te presenteren het louter appelleert  aan het treurige clichebeeld van de ambtenaar die zijn dagen achter zijn bureau slijt. En dan gaan het zelfbeeld van  ‘de ambtenaar’ en het beeld dat dit woord bij anderen oproept uit elkaar lopen. Een passender kop boven het artikel had dan ook geweest: ’tegeltjeswijsheid ‘ambtenaren zijn lui’ doet het nog steeds goed’.
Ik heb het onderzoeksrapportje waar het artikel op gebaseerd is er maar eens bijgepakt en daar zien we wel een genuanceerder beeld:  11% van de Nederlandse bevolking heeft veel vertrouwen in ambtenaren, 23% heeft weinig vertrouwen, de rest kan eigenlijk niet zo goed uit de voeten met dit algemene begrip. In 2006 waren die scoren overigens een stuk ongunstiger. Toen had slechts 5% veel en 39% weinig vertrouwen in ambtenaren, aldus Motivaction. Dus het wantrouwen tegen ambtenaren neemt  sterk af! Dat had dus ook een kop boven het artikel kunnen zijn: ‘opvallende groei in vertrouwen in ambtenaren’.

Ook ik vind dat er in de rol van bepaalde groepen ambtenaren nog heel wat valt te verbeteren. Maar daarbij helpt het niet om statistiek te misbruiken om  karikaturen over ‘de ambtenaar’ te reproduceren. Tot mijn grote vreugde blijkt de Nederlandse burger zich steeds meer immuun te tonen voor dit negativisme. Want dat is het echte nieuws van dit onderzoek: dat juist onder een kabinet dat de jacht op de ambtenaren heeft geopend de Nederlandse bevolking aanmerkelijk minder negatief over ambtenaren is gaan denken.

 

---